Trang chủ :: Tin tức - Sự kiện :: Website tiếng Việt lớn nhất Canada email: vietnamville@sympatico.ca :: Bản sắc Việt :: Văn hóa - Giải trí :: Khoa học kỹ thuật :: Góc thư giãn :: Web links :: Vietnam News in English :: Tài Chánh, Đầu Tư, Bảo Hiểm, Kinh Doanh, Phong Trào Thịnh Vượng :: Trang thơ- Hội Thi Nhân VN Quốc Tế - IAVP :: Liên hệ
     Các chuyên mục 

Tin tức - Sự kiện
» Tin quốc tế
» Tin Việt Nam
» Cộng đồng VN hải ngoại
» Cộng đồng VN tại Canada
» Khu phố VN Montréal
» Kinh tế Tài chánh
» Y Khoa, Sinh lý, Dinh Dưỡng
» Canh nông
» Thể thao - Võ thuật
» Rao vặt - Việc làm

Website tiếng Việt lớn nhất Canada email: vietnamville@sympatico.ca
» Cần mời nhiều thương gia VN từ khắp hoàn cầu để phát triễn khu phố VN Montréal

Bản sắc Việt
» Lịch sử - Văn hóa
» Kết bạn, tìm người
» Phụ Nữ, Thẩm Mỹ, Gia Chánh
» Cải thiện dân tộc
» Phong trào Thịnh Vượng, Kinh Doanh
» Du Lịch, Thắng Cảnh
» Du học, Di trú Canada,USA...
» Cứu trợ nhân đạo
» Gỡ rối tơ lòng
» Chat

Văn hóa - Giải trí
» Thơ & Ngâm Thơ
» Nhạc
» Truyện ngắn
» Học Anh Văn phương pháp mới Tân Văn
» TV VN và thế giới
» Tự học khiêu vũ bằng video
» Giáo dục

Khoa học kỹ thuật
» Website VN trên thế giói

Góc thư giãn
» Chuyện vui
» Chuyện lạ bốn phương
» Tử vi - Huyền Bí

Web links

Vietnam News in English
» Tự điển Dictionary
» OREC- Tố Chức Các Quốc Gia Xuất Cảng Gạo

Tài Chánh, Đầu Tư, Bảo Hiểm, Kinh Doanh, Phong Trào Thịnh Vượng

Trang thơ- Hội Thi Nhân VN Quốc Tế - IAVP



     Xem bài theo ngày 
Tháng Mười hai 2024
T2T3T4T5T6T7CN
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31          
   

     Thống kê website 
 Trực tuyến: 9
 Lượt truy cập: 25903748

 
Văn hóa - Giải trí 03.12.2024 22:00
Xxng đột Israel-Hamas
13.10.2023 21:10

Từ xung đột Israel-Hamas 2023 nhìn lại cú sốc xăng dầu 1973 và số phận VNCH

Getty Images

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Một cuộc không kích của Israel vào Dải Gaza hôm 9/10/2023

  • Tác giả,Tiến sỹ Nguyễn Tiến Hưng
  • Vai trò,Gửi bài cho BBC từ Virginia, Hoa Kỳ

Mùa thu là mùa êm đềm, lãng mạn, gợi cảm hứng cho thơ ca nhưng mùa Thu năm nay, 2023 thì lòng người mọi nơi lo lắng vì cuộc tấn công của Hamas vào Israel đẩy giá dầu thô lên tới 95 USD một thùng và nguy cơ chiến tranh lan rộng đang tăng.

Ngày 9/10/2023 BBC Tiếng Việt thông báo: giá dầu tăng 4% (2,5 USD) vào ngày đầu tuần sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel.

Với tôi, biến cố mùa Thu 2023 ghi dấu kỷ niệm 50 năm biến cố mùa Thu 1973.

Cả hai cùng xảy ra vào mùa lễ nghỉ Yom Kippur của đạo Do Thái, cùng vào ngày thứ Bảy trong tuần, cả hai lần Israel đều bị tấn công bất ngờ vì hệ thống tình báo có lỗ hổng.

Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố Israel đang ở trong tình trạng chiến tranh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanani đã ca ngợi Hamas còn Mỹ đã đưa hàng không mẫu hạm USS Gerald D. Ford vào Địa Trung Hải.

Giá dầu lửa tăng vọt hiện nay và viễn tượng đen tối về ảnh hưởng của xung đột mùa Thu 2023 ở miền Trung Đông gợi lại cho chúng tôi cuộc chiến Yum Kippur mùa Thu 1973 và ảnh hưởng tàn phá của nó mà chúng tôi đã chứng kiến ở Sài Gòn.

***

Getty Images

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Khói đen bốc lên sau khi Israel nã bom vào gần Damascus hôm 12/10/1973, trong cuộc chiến Ả-Rập - Israel 1973

Cuối hè vào thu năm 1973, tình hình kinh tế, quân sự tại miền Nam Việt Nam có bề tiến bộ. Tình hình tương đối lắng dịu. Ảnh hưởng cuộc tấn công ‘mùa hè đỏ lửa’ coi như đã được khắc phục, công việc tái định cư đoàn người di tản từ vĩ tuyến đang tiến hành khả quan, sản xuất thóc gạo lên gần bảy triệu tấn (cao hơn mức 1966 là 63%). Xuất cảng bắt đầu vươn lên, và ngân sách bắt đầu tăng nguồn thu nội địa.

Bước sang Thu, Miền Nam thấy có chút ánh sáng cuối đường hầm.

Bất chợt, chiến tranh Israel - Ả Rập bùng nổ. Chẳng khác gì một trận động đất lớn tới '8 độ Richter', sức rung chuyển của nó dữ dội.

Nhưng Israel - Ả Rập ở xa Việt Nam tới bao nhiêu ngàn dặm, đâu có vấn đề gì?

Ấy thế mà độ rung của nó lại thành ra cú sốc làm xiêu nhà đổ cửa, báo hiệu một khủng hoảng lớn đang hiện ra dưới chân trời.

Trận chiến Trung Đông

Ngày 6/10/1973, có tin giao tranh tại Trung Đông.

Thoạt đầu nhiều người cho là chuyện không quá quan trọng. Từ bao nhiêu thế kỷ rồi, mấy anh em cùng một Tổ Phụ Abraham nhưng họ có thương yêu gì nhau đâu. Ngược lại còn xung khắc hết đời này sang đời khác.

Sáu năm trước đó, vào tháng 6/1967 cũng đã có trận lớn: Israel lấn chiếm vùng đất Sinai và Cao nguyên Golan (Golan Heights) để ‘dạy cho Ai Cập một bài học.’ Nhưng trong trận này, ngoài khối Ả Rập, ít nước khác bị ảnh hưởng kinh tế vì cuộc chiến.

Kể từ năm đó, quân đội Israel được tân trang, ngày một lớn mạnh, lại có Mỹ đứng sau. Israel bắt đầu coi thường khối Ả Rập.

Thế nhưng, sự việc bất ngờ đã xảy ra.

Vào ngày Yom Kippur năm 1973, khối Ả Rập bất chợt tấn công. Yum Kippur là ngày lễ quan trọng nhất trong năm của người Israel, ngày Lễ Hối lỗi "Atonement," một ngày để ăn chay, suy ngẫm. Ngày đó, giống như Lễ Tro của đạo Công Giáo, là ngày nhắc nhở cho con người rằng mình chỉ là cát bụi và cũng sẽ trở về với cát bụi.

Đúng giờ dân Israel đang cầu kinh thì quân đội Ai Cập và Syria đồng loạt khai hỏa.

Từ phía Tây, quân đội Ai cập qua nhiều ngả, tràn sang kênh Suez, theo dọc từ Port Said ven bờ Địa Trung Hải xuống tới vùng Vịnh, đánh vào miền Sinai (đất Israel chiếm năm 1967).

Wikimedia Commons

NGUỒN HÌNH ẢNH,WIKIMEDIA COMMONS

Chụp lại hình ảnh,

Ai Cập tấn công từ phía Tây, đánh vào vùng Sinai

Về phía Tây Bắc, quân đội Syria đánh bọc qua vùng phi quân sự, tiến vào Cao nguyên Golan (cũng là đất chiếm 1967).

Wikimedia Commons

NGUỒN HÌNH ẢNH,WIKIMEDIA COMMONS

Chụp lại hình ảnh,

Sirya tấn công từ phía Tây Bắc tiến vào Cao nguyên Golan

Dù đã có tình báo từ hè 1973 là khối Ả Rập chuyển quân về biên giới, nhưng Israel cứ tưởng là họ chỉ thao diễn tập dượt.

Yếu tố bất ngờ làm Israel lúng túng ngay ngày đầu khi Ai Cập lập được một phòng tuyến vào sâu trên năm dặm và Syria vào tới vùng Cao nguyên Golan.

Từ ngày thứ hai thì Israel bắt đầu phản công. Nhưng lần này khác với trận 1967: Ai Cập có hoả tiễn phòng không SAM do Liên Xô viện trợ.

Trận chiến vừa bắt đầu thì có ngay cầu không vận Liên Xô tiếp tế cho Ai Cập và Syria. Chỉ trong một ngày, Israel thiệt 35 máy bay oanh tạc cỡ nặng và sau ba ngày, số tử thương đã lên tới 1.000 trong khi cả cuộc chiến 1967 chỉ mất 700 mạng. Lực lượng thiết giáp tiêu hao mất gần một phần ba.

Israel cầu cứu Hoa Kỳ

Để so sánh với trường hợp VNCH cầu cứu đồng minh Hoa Kỳ khi bị tổng tấn công năm 1975, ta thử nhìn lại lịch sử xem Mỹ đã hành động như thế nào khi Israel lâm trận.

Trước những thất bại bất ngờ, Thủ tướng Israel Golda Meir vội vàng cầu cứu Hoa Kỳ. TT Richard Nixon liền ra lệnh thay thế toàn bộ tổn thất cho Israel.

Vào lúc đó, ông Nixon đang mất ăn mất ngủ vì vụ Watergate, thế mà tại sao Washington lại hăng hái can thiệp? Đó là vì tuy bản thân ông Nixon đang bối rối nhưng đằng sau ông đã có Bộ Trưởng Ngoại Giao kiêm Cố Vấn An Ninh Henry Kissinger rất tỉnh táo và vững mạnh.

Hoa Kỳ tiếp cứu Israel

Thế là vào lúc ba giờ chiều ngày 13/10/1973, cầu không vận Mỹ-Israel gọi là “Chiến dịch Nickel Grass” bắt đầu: đủ loại phi cơ chuyên chở được sử dụng, C5-A, C-130, C-141. Mỗi ngày có tới 20 chuyến bay chở 1.000 tấn đạn dược, quân cụ. Trong vòng mấy tuần, có tới 550 chuyến bay, một cuộc tiếp liệu còn lớn hơn cả cầu không vận Berlin trong thời gian 1948-1969.

Với phương tiện ồ ạt, mau lẹ, Israel lên tinh thần, chớp nhoáng chuyển sang thế công.

Chỉ hơn ba tuần sau, khối Ả Rập đã phải ký một Hiệp định ngưng chiến.

Cú 'sốc' nặng nhất rơi ngay vào Nam Việt Nam

Tuy cuộc chiến kết thúc, hậu quả của nó cứ kéo dài lê thê vì khối Ả Rập dùng dầu lửa làm khí giới để trả đũa.

Ngày 17/10/1973, OPEC họp tại Kuwait quyết định tăng giá dầu thô lên gấp bốn lần: Một thùng dầu thô đang từ 4 USD nhảy vọt lên 12 USD. Rồi trong bảy năm tiếp theo, giá dầu tăng lên tới 50 USD; lãi suất từ 6,5% lên 18%; và vàng từ $42 lên $87.

Tại Mỹ, xăng khan hiếm, lạm phát tăng cao và các nước hậu tiến phải gánh chịu hậu quả lớn lao. Bao nhiêu 'Kế hoạch ngũ niên' đều bị vô hiệu hóa. Vật giá leo thang thật nhanh, lạm phát phi mã lan tràn khắp nơi.

VNDCCH không bị ảnh hưởng vì Liên Xô vẫn cung cấp lượng dầu viện trợ như đã được ấn định hằng năm. Còn đối với Việt Nam Cộng Hòa thì ngược lại: phải gánh chịu cú 'sốc' nặng nề.

Vì sao lại như vậy?

Tại Bộ Kế Hoạch năm ấy, chúng tôi đã phân tích tình huống này hết sức rõ ràng cho chính phủ.

Có ba lý do chính được tóm tắt vắn gọn như sau:

Thứ nhất, nền kinh tế Miền Nam lệ thuộc quá nhiều vào việc nhập cảng một số sản phẩm thuộc vào loại bị ảnh hưởng tăng giá nhiều nhất như xăng, nhớt, dầu khí, dầu diesel, gạo, phân bón, đường, xi măng, sắt thép, máy móc, thiết bị. Mấy mặt hàng này trung bình tăng giá 80%. Chúng lại là những hàng chiếm tới gần 40% tổng số nhập cảng của Việt Nam;

Thứ hai, các nước khác tuy phải nhập xăng nhớt đắt đỏ, nhưng còn có thể gỡ lại được phần nào khi hàng xuất cảng của họ cũng tăng giá lên theo. Còn ở Miền Nam thì lại khác. Khả năng của Đồng Bằng Cửu Long là vựa lúa của cả Đông Nam Á trong thời bình đã biến đi mất. Năm 1963 là năm cuối cùng xuất cảng được ít gạo (63.000 tấn), từ đó chỉ còn xuất lai rai chút ít như cao xu, trà, tôm cá, lông vịt, gỗ quý.

Thứ ba, nhập cảng chiếm tới một phần ba tổng sản phẩm quốc nội. Có nghĩa là khi có cú 'sốc' làm tăng giá nguyên liệu nhập cảng thì ảnh hưởng của nó sẽ lan tràn ra mọi lãnh vực sản xuất. Khi giá phân bón, thuốc trừ sâu nhập vào tăng lên, giá gạo phải lên theo; giá bông gòn nhập vào tăng lên, sẽ kéo theo giá vải vóc, rồi giá quần áo. Và cứ như thế mà theo nhau. Cuối năm 1973, trung bình, giá nhập cảng đã tăng lên gần 50%.

Giá tiêu thụ nhảy vọt lên 66%, phản ảnh mức lạm phát phi mã chưa từng có dù giữa một cuộc chiến. Nguyên việc giá gạo tăng mạnh cũng đã ảnh hưởng sâu đậm tới tinh thần người dân, đặc biệt là quân đội. Một người lính trung bình được lĩnh 20.000 dồng Việt Nam một tháng, sau khi mua gạo cho gia đình thì chẳng còn bao nhiêu để mua thực phẩm, thuốc men, chi tiêu; chưa nói tới nhà cửa, giáo dục, giải trí.

Tinh thần quân, dân bắt đầu lung lay trước đại họa đến từ Trung Đông “Cơn đằng Đông vùa trông vừa chạy…” - đối với người nông dân Việt Nam thì khi thấy có những đám mây đen ùn ùn kéo tới từ phía Đông thì đó là dấu hiệu mưa lớn sắp ập tới.

Tây Ninh

NGUỒN HÌNH ẢNH,BETTMANN

Chụp lại hình ảnh,

Trong các năm 1970, 1971, Tây Ninh đã là nơi các trận giao tranh ác liệt giữa lực lượng cộng sản với quân đội Hoa Kỳ và quân lực VNCH - ảnh tư liệu từ giai đoạn trước 1973

Chạy gạo sống qua ngày

Từ mùa Thu 1973, về mặt kinh tế, công tác nặng nề nhất của Chính phủ là phải lo giải quyết thóc gạo, một vấn đề phải đối mặt với ba cái khó khăn: sản xuất, phân phối, và điều hòa giá cả.

Sản xuất: ngoài sự bất ổn là thời tiết như lũ lụt, hạn hán là yếu tố chung cho nông nghiệp, còn vấn đề giá phân bón, thuốc sát trùng, xăng nhớt để bơm nước vào và rút nước ra. Khi giá xăng nhớt tăng thì giá mấy loại ‘đầu vào’ này vùn vụt tăng theo, ảnh hưởng đến sản xuất. Ở Miền Nam (và những nước nhận viện trợ thực phẩm của Mỹ) thì lại còn một vấn đề nhức đầu nữa: sự chênh lêch về giá gạo. Mỹ viện trợ hàng năm một lượng gạo lớn trong chương trình "Thực phẩm phụng sự hoà bình" (Food for Peace).

Nhưng gạo Mỹ chất lượng tốt vì kỹ thuật chế biến cao so với gạo nội địa. Chính phủ muốn đặc biệt nâng đỡ quân, công, cán, chính, nên khi bán gạo thì giá gạo Mỹ có lúc lại rẻ hơn giá gạo nội địa. Như vậy thì làm sao nông dân cạnh tranh được? Ảnh hưởng này tác động ngay tới sản xuất. Mà chính sách của chính phủ là khuyến khích tăng gia sản xuất, tự túc tự cường.

Phân phối: khó khăn về việc vận chuyển gạo thóc từ Đồng bằng sông Cửu Long lên Sàigòn vì chi phí vận chuyển cao. Ngoài giá xăng nhớt, xe chở gạo lại phải đi qua phà nên thường bị ách tắc. Chiều ngang con sông Cửu Long rộng mênh mông, có chỗ lên tới nửa cây số. Nhưng với bất cứ giá nào thì cũng phải bảo đảm cho mỗi quân nhân có được 21 ký gạo một tháng. Riêng đô thành Sài Gòn-Chợ Lớn, phải cung cấp cho đủ 25.000 tấn một tháng.

Điều hoà giá cả: thị trường ở các nước hậu tiến đâu có thông thoáng "tự do" như các nước tiền tiến, nhất là ở trong hoàn cảnh chiến tranh? Khi giá dầu lửa tăng nhanh thì lạm phát theo sát nút.

Muốn yểm trợ người có đồng lương cố định như công chức, quân nhân thì chính phủ phải kềm giá lại, tức là phải " kiểm soát giá cả." Kiểm soát tức là định ra giá. Mà làm sao định được giá? Nếu giá chính thức thấp hơn giá thị trường (giá thực) thì chợ đen hoành hành không giới hạn. Vậy phải mò theo thị trường mà định giá.

Nhưng thị trường thay đổi hằng ngày. Giá chính phủ ngày hôm nay có thể là đúng nhưng ngày mai là trật rồi. Ngoài ra, giá trên thị trường rối ren ví tắc nghẽn về chuyển vận, đầu cơ, tích trữ, làm giá, cho nên có nhiều giá gạo khác nhau cùng một lúc. Thí dụ như cuối 1973 đầu 1974, giá gạo Mỹ là 14.000 đồng một tạ, gạo nội địa Đồng bằng sông Cửu Long: 18.000 đồng; ở các địa phương khác: 25.000 đồng.

Tình trạng này đòi phải điều chỉnh để cân bằng cung cầu. Nhưng mỗi lần điều chỉnh là có vấn đề: nâng giá lên thì gây bất ổn cho đời sống quân, công; hạ giá xuống thì thiệt cho nông dân. Chưa xong, nếu điều chỉnh giá gạo thì phải điều chỉnh cả giá phân bón. Nguyên vấn đề "phân" cũng đã được báo chí ở Sàigòn bình luận không ít: nhập phân, chia phân, thiếu phân, giá phân, đầu cơ phân, tham nhũng…

Getty Images

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Một người phụ nữ ngồi bán lẻ xăng gần sân bay Tân Sơn Nhất vào ngày gần cuối năm 1973

Khủng hoảng dầu lửa mùa Thu năm 1973 đã làm yếu hẳn đi những tiềm năng còn lại của nền kinh tế Miền Nam sau một cuộc chiến khốc liệt kéo dài.

Cú sốc dầu lửa còn ảnh hưởng tới quân sự: nó làm mất đi phần lớn những kết quả của chương trình "Việt Nam Hóa."

Trong kế hoạch giải kết vai trò chiến đấu của Hoa Kỳ (De- Americanization of the war) tại chiến trường Miền Nam, một chương trình gọi là "Việt Nam Hóa" bắt đầu được thực hiện vào giữa năm 1969.

Chương trình này giúp canh tân quân lực Việt Nam Cộng Hòa để có được khả năng tự bảo vệ. Tuy nhiên nó có nhược điểm là việc canh tân lại được phỏng theo mô hình quân đội Hoa Kỳ. Đó là ‘đánh giặc kiểu nhà giàu.’

Theo mô hình này, quân đội Miền Nam tiếp tục dựa vào hai yếu tố chính: hoả lực và di động tính (fire power and mobility). Hoả lực thì luôn cần bom đạn; và về di động tính: luôn cần xăng nhớt cho trực thăng. Đó là chưa kể những vật liệu bảo trì cho quân cụ.

Hai năm sau, vào mùa Thu 1975, VNCH đã không còn tồn tại... Lịch sử miền Nam đã xảy ra như chúng ta đều đã biết.

Mùa thu năm 1973 đã đến với nhân dân Miền Nam như một cơn ác mộng. Bên ngoài thì cứ cho là hậu chiến, nhưng bên trong thì rõ ràng là tiền chiến: sửa soạn cho một cuộc khủng hoảng đã bắt đầu hiện ra ở cuối chân trời. Tưởng chẳng dính líu gì tới Israel, Ả Rập, thế mà khi các con cháu cùng một tổ phụ Abraham đánh nhau thì con cháu Lạc Long Quân lại bị xây xẩm mặt mày.

Ngày nay nhìn lại, có những điều trên chính trường thế giới đã thay đổi nhiều nhưng có những thứ không hề đổi. Ví dụ “Dầu lửa là khí giới của chính trị” (oil is weapon of politics).

Câu hỏi đặt ra là liệu cuộc chiến Israel và Hamas có kéo dài, liệu sự dính líu của Iran với Hamas có lan tỏa sang các nước khác như Ả Rập Saudi, Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, Iraq làm cho cú sốc xăng dầu đã nát càng thêm nát?

Các nước ở xa hơn có thể vẫn chịu tác động của xung đột Trung Đông, chứ không thể nói là không liên quan trực tiếp thì không sao.

Bài viết thể hiện quan điểm riêng của Giáo sư Nguyễn Tiến Hưng. Sinh năm 1935 ở Thanh Hóa, tác giả từng giữ chức Tổng trưởng (Bộ trưởng) Kế hoạch của Chính phủ Việt Nam Cộng hòa kiêm cố vấn của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu trước 1975 ở Sài Gòn. Ông là tác giả cuốn 'Khi Đồng minh Tháo chạy' và là đồng tác giả cuốn The Palace Files- Hồ sơ Dinh Độc Lập, viết cùng Jerrold L. Schecter bằng tiếng Anh. Hiện ông định cư tại Hoa Kỳ



Đằng sau các cuộc tấn công bất ngờ 1968, 1973 và 2023

Gaza

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Địa đạo của Hamas ở Gaza

  • Tác giả,Phạm Cao Phong
  • Vai trò,Gửi cho BBC từ Paris

Mờ sáng ngày thứ Bảy 7/10/2023, Hamas mở cuộc đột kích lãnh thổ Israel.

Cuộc tấn công đầy bất ngờ và có quy mô rộng lớn của Hamas ngay lập tức khiến báo chí quốc tế nhắc tới trận Tết Mậu Thân năm 1968 ở Nam Việt Nam.

Politico.eu chạy tựa đề: “Hamas attack might be Israel’s Tet Offensive" và một số trang mạng còn hỏi “Hamas học gì từ Việt Cộng?”.

Thế nhưng, phải nói rằng tuy hai trận tấn công đẫm máu này có một số điểm chung, chúng cũng có sự khác nhau. Còn cần phải kể đến cuộc chiến nữa, cũng vào lễ Yom Kippur như năm 1973, khi Syria và Ai Cập tấn công bất ngờ Israel.

Giống và khác nhau ra sao?

Về thời điểm tấn công rõ ràng là có sự giống nhau giữa hai sự kiện.

Tết 1968 là ngày hưu chiến ở miền Nam VN. Vì ngày Tết với người Việt là lễ hội truyền thống dân tộc, ngày già trẻ mong có bánh chưng xanh đặt lên bàn thờ tổ tiên và những người trong gia đình dù xa ở đâu cũng phải gắng về đoàn tụ dưới mái ấm gia đình.

Người Việt có Tết, thì người Israel có Yom Kippur, lễ Hối lỗi "Atonement". Đây là ngày lễ trọng đại nhất trong năm của người Israel, một ngày để ăn chay, suy ngẫm. Theo đức tin của đạo Do Thái, ngày Rosh Hashanah Thượng đế viết số phận của mỗi cá nhân cho năm sau vào Sách đời, truyền tải lời khuyên rằng mỗi người cần cố gắng sống tốt và kiếm tìm sự tha thứ cho các lỗi lầm đã phạm phải.

Đêm và ngày diễn ra Yom Kippur được dành cho cầu nguyện và ăn năn, hy vọng sẽ được tha thứ.

Điểm chung thứ hai là, mục tiêu lựa chọn.

Cuộc tổng tấn công Tết do Miền Bắc Việt Nam và Lực lượng ở trong Nam của họ thực hiện nhằm chứng minh rằng họ giành được thế chủ động trên chiến trường, họ có thể đánh ở mọi nơi, mọi lúc, thậm chí đánh mạnh được ngay giữa Sài Gòn. Phe tấn công thể hiện quyết tâm chiến đấu, bất chấp tổn thất, bất chấp so sánh tương quan lực lượng nghiêng về phía Mỹ, VNCH và đồng minh. Họ muốn thể hiện ý chí chiến thắng, buộc Hoa Kỳ rút quân khỏi Nam VN.

Còn ngày nay, với tổ chức Hamas, có thể đó cũng là lời khẳng định sự không từ bỏ kháng chiến của người Palestine, qua đó gửi thông điệp chính trị đến Thế giới Ả Rập và Hồi giáo đang nối nhau bình thường hóa quan hệ với Israel.

Nhưng có sự khác nhau.

Trong cuộc tấn công Tết Mậu Thân, VNDCCH được sự chi viện của phe XHCN lúc đó và nhiều nước Thế giới thứ ba ủng hộ, có tiềm năng quân sự, hậu cứ và tiếp viện. Các đơn vị chiến binh cộng sản thuộc Mặt trận miền Nam VN tấn công vào các vùng đất ít nhiều có sự ủng hộ của một bộ phận người dân cùng một dân tộc và có các cơ sở nằm vùng, cài cắm ngay trong lòng các đô thị của VNCH.

Hamas đánh vào vùng lãnh thổ Israel không có được những lợi thế như vậy. Họ không chỉ là dân tộc khác, theo đạo giáo khác với người Israel nên phía trước họ là cái chết cầm chắc. Mà phía sau họ là chỉ có một dải đất mỏng Gaza hiện tồn tại như nơi giam chân hơn hai triệu người Palestine.

Xin nhắc Israel đã phong tỏa Dải Gaza kể từ khi Hamas kiểm soát khu vực này vào năm 2007.

Phía sau bức tường bê tông cao ngút ngàn bọc chặt 365km2 là cuộc sống dưới mức nghèo khổ, vô cùng đau khổ của người dân Palestine. Điện nước, gas cho sinh hoạt cung cấp cho Gaza đều trong tầm tay ban phát của Israel.

Mỗi sáng có tới 20.000 người dân Palestine xếp hàng chầu chực tại một cửa lưu thông duy nhất được canh giữ nghiêm ngặt, kiểm soát cơ thể từng người, để được sang Israel làm việc nuôi sống gia đình.

Một cửa thứ hai thông với Ai Cập đã bị đóng từ nhiều năm qua. Thuyền bè đánh cá của dân Palestine ra khơi đánh cá cũng nằm dưới con mắt gắt gao của hải quân Israel thường trực trên biển.

Hơn nữa, chỉ trong vài ngày, Hamas thổi bùng bạo lực vũ trang ở mức chưa từng có, bắt con tin, tàn sát người Do Thái, buộc Israel lao theo cơn điên của hận thù và kéo dài chiến sự.

Phải chăng Hamas quyết tâm buộc thế giới Ả Rập phải tiếp tục cân nhắc "sự nghiệp Palestine" trong chính sách đối ngoại và quan hệ với Israel.

Gaza
Chụp lại hình ảnh,

Israel đã phong tỏa toàn bộ dải Gaza

Hai cuộc tấn công vào Israel

Nhìn gần thì cuộc tấn công đẫm máu của Hamas diễn ra ngày 7/10 vừa qua trong một bối cảnh hoàn toàn thất thế, không có màu sắc địa chính trị khu vực như cuộc chiến Yom Kippur từ 6-24/10/1973.

Chiến tranh Yom Kippur lần thứ nhất 50 năm trước được tiến hành với sự tham gia của quân đội chính quy Ai Cập, Syria phối hợp với phong trào kháng chiến Palestine, cộng thêm yểm trợ của Algeria, Jordan, Iraq, Saudi Arabia, Libya, Kuwait, Tunisia, Morocco, thậm chí cả của Cuba và Bắc Hàn. Đó là một cuộc so tài về sức mạnh quân sự có máy bay, xe tăng được Liên Xô viện trợ cho khối Ả Rập nghiêng về ý thức hệ XHCN.

Nhưng liên minh này hiện nay đã hoàn toàn tan rã, không còn tồn tại.

Chiến binh Hamas vào trận hôm nay không còn có sự hiện diện của 800.000 quân chính quy Ai Cập với 1700 xe tăng, 1200 đại bác, 400 phản lực Mig 17, Mig 15, 140 trực thăng chiến đấu, 105 bệ phóng tên lửa đất đối không, 104 hải thuyền tuần duyên Ai Cập. Không có cả sự hiện diện của Syria với 150.000 quân nhân chuyên nghiệp, 1200 xe tăng, xe bọc thép Nga, 600 đại bác 122 mm. Không có 23.000 quân thuộc các đơn vị tinh nhuệ của Saudi Arabia, 5500 quân Morocco, 1000 lính tình nguyện Cuba…

Câu hỏi được đặt ra là, vì sao Hamas vẫn tiếp tục chiến đấu khi không còn được chống lưng của gần 1 triệu quân trong Liên minh các nước Ả Rập?

Với quân số một lữ đoàn, không có tăng, pháo, máy bay ném bom, vũ khí chỉ gồm hỏa tiễn cây nhà lá vườn, tiểu liên tấn công AK 47, súng phóng lựu B41, Hamas vẫn mở cuộc tấn công vào lãnh thổ Israel để làm gì?

Tiềm lực quân sự của Israel hiện tại mạnh hơn gấp nhiều lần so với nửa thế kỷ trước. Hamas và những người Palestine muốn thử độ cứng của trứng chọi với đá?

Câu hỏi nay là ai sẽ được lợi nhất từ cuộc xung đột mới bùng lên mà chưa rõ sẽ kết thúc ra sao?

Tính đến trưa thứ Năm 12/10/2023 đã có 1300 người Israel bị giết, và hàng ngàn binh sỹ và thường dân Israel bị thương. Con số ở phía Palestine là 1300 bị giết và 338.000 người mất nơi ở. Những con số khủng khiếp ngày càng tăng báo hiệu leo thang chưa có ngày dừng.

Mohammed Deif, thủ lĩnh quân sự của tổ chức Hamas, kêu gọi tất cả người Palestine tham gia "Chiến dịch Bão Al-Aqsa" và tuyên bố Palestine không thể tiếp tục chịu đựng tình trạng chiếm đóng do Israel áp đặt. "Chúng tôi đã chuẩn bị cho mọi kịch bản. Chúng tôi đã sẵn sàng đối phó nếu quân đội Israel tiến vào."

Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố sẽ "hủy diệt" Hamas. Quân đội Israel sẽ tìm và diệt Hamas trên dải đất Gaza ước tính có tới 5000 km địa đạo như "địa đạo Củ Chi" ra sao?

Israel military withdrawing from Egypt

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Lễ hạ cờ khi quân đội Israel rời Ai Cập sau cuộc chiến 1973. Sự rút lui của Israel mở đường cho hòa bình.

Bỏ qua YouTube tin
Cho phép hiện nội dung từ Google YouTube?

Google YouTube. Chúng tôi cần sự đồng ý của quý vị trước khi bất kỳ nội dung nào được tải xuống, bởi việc này có thể đi kèm việc sử dụng cookies và các công nghệ khác. Quý vị có thể đọc chính sách cookie của Google YouTube trước khi đồng ý. Để xem nội dung này, hãy chọn 'chấp nhận và tiếp tục'.

Chụp lại video,Cảnh báo: BBC không chịu trách nhiệm về nội dung các trang bên ngoài. Nội dung trên YouTube có thể kèm quảng cáo.

Cuối YouTube tin

Châu Âu và Hoa Kỳ luôn khác nhau?

Nhân đây tôi muốn chia sẻ cái nhìn từ Pháp. Phải nói rằng chủ đề chiến tranh Hamas-Israel đang chia rẽ dư luận Pháp rất mạnh. Nước Pháp có cộng đồng Hồi giáo Bắc Phi đông đảo và một phần dư luận ủng hộ các vấn đề chung của người Palestine từ lâu nay.

Chương trình nghị sự của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuần này chủ yếu tập trung vào cuộc chiến giữa Hamas và Israel để tìm kiếm “sự thống nhất của Quốc gia” trước sự chia rẽ chính trị và nguy cơ lan truyền xung đột vào Pháp.

Cùng với Thủ tướng Elisabeth Borne, ông Macron đã mời lãnh đạo của 11 đảng đại diện trong Quốc hội tới Điện Elysée vào giữa trưa nay 12/10, cũng như các chủ tịch Thượng viện, Quốc hội và Hội đồng Kinh tế và Xã hội cũng như có bài phát biểu trên truyền hình lúc 8 giờ tối cùng ngày. Về sự cẩn trọng của truyền thông trên kênh truyền hình LCI tối qua, người dẫn chương trình đã đặt câu hỏi với hai phóng viên, một của Pháp, một của kênh I24 Israel là họ có thấy tận mắt những thi thể trẻ em tại hiện trường hay không. Câu trả lời của cả hai đều là không. Do đó họ nhận được lời khuyên là phải thận trọng với những phát ngôn chưa được kiểm chứng.

Nhiều trang báo châu Âu đã nói rằng bạo lực sẽ còn nếu thế giới không giải quyết dứt điểm vấn đề của người Palestine, tồn tại từ sau Thế chiến II.

Nếu Israel tồn tại như một thực thể quốc gia về pháp lý ngay từ năm 1948, thì chủ quyền quốc gia, sự công nhận quốc tế, người tị nạn Palestine, lãnh thổ và biên giới, thủ đô của Nhà nước Palestine là chủ đề của các cuộc tranh luận và chiến tranh.

Lãnh thổ Israel sau xung đột Ả Rập-Israel năm 1948 mở rộng gấp ba lần, lấn chiếm những vùng đất người bản địa Palestine. Lẽ ra, sau chế độ Ủy trị của Anh, nhà nước Palestine phải được hưởng chủ quyền đối với Bờ Tây sông Jordan và Dải Gaza và phần Đông Jerusalem là thủ đô. Tuy nhiên, hầu hết yêu sách chủ quyền của Palestine đều bị Israel bác bỏ.

Sau cuộc chiến chớp nhoáng "Sáu ngày" năm 1967, Israel kiểm soát hoàn toàn các vùng lãnh thổ kể trên cho tới nay. Israel đã chiếm Đông Jerusalem, thiết lập kiểm soát thực địa toàn bộ thành phố.

Trong 50 năm qua, Israel đã xây dựng các khu định cư Do Thái ở những vùng mà theo các nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ là bất hợp pháp gồm Đông Jerusalem, Bờ Tây, Cao nguyên Golan và Dải Gaza. Israel đuổi những người Palestine đã sống ở đây từ hàng nghìn năm, chiếm đất cho hơn 600.000 công dân Israel đến lập các khu định cư, được bảo vệ bằng quân đội, cảnh sát.

Israel từ đó coi toàn bộ Jerusalem là thủ đô không bị chia cắt của Nhà nước Do Thái, trong đó gồm có địa phận Giáo đường Al-Aqsa được xây vào thế kỷ thứ VII trên Núi Đền, một trong ba Thánh địa linh thiêng của người Hồi giáo. Nơi theo niềm tin Hồi giáo là chốn Nhà tiên tri Mohammed đã bay lên thiên đường.

Từ nhiều tháng qua, Israel siết chặt kiểm soát khu vực đền Al-Aqsa, trấn áp người Hồi giáo Palestine ở Jerusalem, tạo điều kiện cho một số nhóm Do Thái cực hữu xông vào chiếm khu đền Al-Aqsa. Nhóm cực hữu này viện cớ có hai ngôi mộ cổ Do Thái giáo nằm ở đây, muốn kiểm soát hoàn toàn khu vực, phá dỡ những kiến trúc Hồi giáo lịch sử và xây dựng đền thờ Do Thái giáo.

Trong bối cảnh quốc tế đã quay lưng, các đồng minh xưa sắp công nhận sự tồn tại của nhà nước Israel, người dân Palestine đứng trước tương lai ngày càng thê thảm.

Việc Israel chuyển thủ đô từ Tel Aviv về Jérusalem được Mỹ ủng hộ và các nước như Hoa kỳ, Guatemala, Honduras, Kosovo đã đặt sứ quán tại đây như một sự công nhận chủ quyền của Israel với miền đất lịch sử còn đang trong tranh chấp.

Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Bahrain vào năm 2020 đã ký thỏa thuận chấm dứt đối đầu với Israel và bình thường hóa quan hệ. Chính phủ Israel cũng đang thúc đẩy đàm phán bình thường hóa quan hệ với Ả Rập Saudi, trong đó Mỹ đóng vai trò trung gian.

Hoa Kỳ là ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an. Dù giới chức Âu-Mỹ nói cần phân biệt người Palestine vốn còn có các tổ chức, chính quyền đại diện khác, với Hamas mà EU, Hoa Kỳ đặt vào danh sách khủng bố, mọi vấn đề liên quan đến Gaza nếu có đưa ra Liên hợp quốc gần như chắc chắn sẽ lại bị Mỹ, đồng minh chủ chốt của Israel phủ quyết.

Quân Hamas biết cái giá phải thanh toán lần này khi 39 tiểu đoàn thiện chiến Israel cùng 300 000 quân dự bị với máy bay hiện đại nhất F35, xe tăng Merkava Mk-4 bao vây, sắp tiến vào Gaza.

Ngay từ năm 1992, sau những cuộc đụng độ đẫm máu với người Palestine ở Gaza, Thủ tướng Israel Yitzhak Rabi đã phải thốt lên rằng: "Tôi muốn Gaza chìm xuống biển, nhưng điều đó là không thể, nên phải tìm ra một giải pháp."

Để kết luận, xin nhắc lại lịch sử cuộc chiến Việt Nam khi người ta ghi nhận câu nói bất hủ của Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger phát biểu mấy ngày trước khi Sài Gòn sụp đổ: "Sao họ (chỉ VNCH) không chết quách nhanh đi cho rồi!" ("Why don't those people die faster ? – trích theo Arthur Langguth trong cuốn “Our Vietnam: The War 1954-1975” (2000).

Ở đâu đó có hay không những chính khách đang muốn lặp lại câu đó để nói về dải Gaza?

* Bài thể hiện quan điểm riêng của cây bút tự do Phạm Cao Phong, Paris, Pháp- BBC

war israel từ www.cnn.com
25 phút trước · Israel's military has warned 1.1 million people living in ...
Đã đăng: 25 phút trước
war israel từ www.cnbc.com
17 giờ trước · More CNBC coverage of the Israel-Hamas war · UN says ...
Thời lượng: 2:16
Đã đăng: 17 giờ trước
war israel từ m.youtube.com
15 giờ trước · The United Nations has said is it "impossible" for ...
Thời lượng: 2:27
Đã đăng: 15 giờ trước
war israel từ www.cnn.com
21 giờ trước · Gaza's humanitarian crisis deepened Thursday with ...
Đã đăng: 21 giờ trước
war israel từ www.reuters.com
5 giờ trước · The Israeli military made its first raids into the Gaza Strip ...
Thời lượng: 0:39
Đã đăng: 5 giờ trước
war israel từ apnews.com
21 giờ trước · Israel has mobilized 360,000 reservists, massed forces ...
Thời lượng: 1:11
Đã đăng: 21 giờ trước
war israel từ www.nbcnews.com
59 phút trước · Follow NBC News' live coverage and updates of the ...
Thời lượng: 8:07
Đã đăng: 59 phút trước
war israel từ www.cnn.com
4 ngày trước · Tensions between Israelis and the Palestinians have ...
Thời lượng: 1:11
Đã đăng: 4 ngày trước
war israel từ m.youtube.com
2 ngày trước · ... Israel-Hamas war latest: https://news.sky.com/story ...
Thời lượng: 3:43
Đã đăng: 2 ngày trước

war israel từ www.nytimes.com
38 phút trước · Israel-Hamas WarGazans Flee to South as Israel Calls ...
Thời lượng: 0:12
Đã đăng: 38 phút trước




 Bản để in  Lưu dạng file  Gửi tin qua email  Thảo luận


Những nội dung khác:




Lên đầu trang

     Tìm kiếm 

     Tin mới nhất 
Không khiếp nhược nịnh hót TQ như CSVN, Philippines tính mua vũ khí tấn công chiến lược nội địa TQ
Nỗi nhục quóc thể thời đại CSVN: hàng loạt công dân CHXH trộm cướp trên thế giới bị bắn giết
Ukraine không châp nhận đình chiến quyết đánh đến cùng gần 1 triệu thanh niên Nga bị tiêu diệt, Nga ráo riết tuyển mộ thanh niên VN đưa ra làm bia đỡ đạn
Nữ sinh ca sĩ trẻ gốc Quảng Nam hát nhạc VNCH tuyệt vời có một không hai - Quảng Nam có gì đẹp?
Nữ sinh Đà Nẵng đăng quang Hoa Hậu Quốc Tế _ Đại học Duy Tan Đà Nẵng xếp hạng top đại học VN Tốt nhất Thế giới liên tuc 5 nămTop- đại học VN theo QS World University Rankiing top tất cả đại học V
Tàu cá ngư dân Quảng Ngãi bịTQ đánh đập dã man hàng chục dân VN thuong tich trên biển đã về đến đất liền
Chiến sự Ukraine ngày 930: Thủ đô Moscow Nga bị tấn công lớn nhất, nổ cháy, khóc la khói lửa khắp thủ đô
Ukraine tiến tấn công quy mô lớn nhằm vào Nga
Thực tập sinh, du học sinh CSBK tại Nhật Bản ăn trộm về cho gia đình để trả tiền hối lộ được đi
Ukraine mang quân giải phóng Nga lần đầu tiên kể từ đệ nhị thế chiến đất Nga bị Xâm chiếm
Người gốc Hoa kiều cháu thái thú Tô Định làm tổng bí thư
Cựu thiếu Mỹ úy William Calley bị kết án trong vụ thảm sát Mỹ Lai chết ở tuổi 80
Thuở trời đất nổi cơn cát bụi, Gái Việt Nam nhiều nỗi truân chuyên.
Nạn kỳ thị chủng tộc người Á Châu tại Mỹ

     Đọc nhiều nhất 
Nữ sinh Đà Nẵng đăng quang Hoa Hậu Quốc Tế _ Đại học Duy Tan Đà Nẵng xếp hạng top đại học VN Tốt nhất Thế giới liên tuc 5 nămTop- đại học VN theo QS World University Rankiing top tất cả đại học V [Đã đọc: 244 lần]
Nữ sinh ca sĩ trẻ gốc Quảng Nam hát nhạc VNCH tuyệt vời có một không hai - Quảng Nam có gì đẹp? [Đã đọc: 172 lần]
Ukraine không châp nhận đình chiến quyết đánh đến cùng gần 1 triệu thanh niên Nga bị tiêu diệt, Nga ráo riết tuyển mộ thanh niên VN đưa ra làm bia đỡ đạn [Đã đọc: 156 lần]
Nỗi nhục quóc thể thời đại CSVN: hàng loạt công dân CHXH trộm cướp trên thế giới bị bắn giết [Đã đọc: 136 lần]
Không khiếp nhược nịnh hót TQ như CSVN, Philippines tính mua vũ khí tấn công chiến lược nội địa TQ [Đã đọc: 136 lần]

Trang chủ :: Tin tức - Sự kiện :: Website tiếng Việt lớn nhất Canada email: vietnamville@sympatico.ca :: Bản sắc Việt :: Văn hóa - Giải trí :: Khoa học kỹ thuật :: Góc thư giãn :: Web links :: Vietnam News in English :: Tài Chánh, Đầu Tư, Bảo Hiểm, Kinh Doanh, Phong Trào Thịnh Vượng :: Trang thơ- Hội Thi Nhân VN Quốc Tế - IAVP :: Liên hệ

Bản quyền: Vietnamville
Chủ Nhiệm kiêm Chủ Bút: Tân Văn.