Tín hiệu phục hồi của kinh tế thế giới đã đến lúc đầu tư chứng khoán và mở doanh nghiệp
22.02.2023 19:48
Tín hiệu phục hồi của kinh tế thế giới
Hoạt động kinh doanh tại Mỹ, Anh và eurozone khởi sắc trong tháng 2, mở hy vọng phục hồi cho kinh tế thế giới khi xung đột Ukraine tiếp diễn.)
Dữ liệu gần đây cho thấy từ đầu năm nay, hoạt động kinh tế tại Mỹ tăng mạnh. Trong tháng 1, nền kinh tế Mỹ tạo ra thêm 517.000 việc làm mới, mức cao nhất kể từ tháng 7/2022. Lạm phát hạ nhiệt và tiền lương tăng liên tục đã thúc đẩy thu nhập thực tế của người dân, hỗ trợ chi tiêu tiêu dùng. Doanh số bán lẻ tháng 1 tại Mỹ cũng tăng 3% so với tháng 12 năm ngoái, chấm dứt chuỗi 2 tháng sụt giảm.
Tháng trước, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã nâng dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm nay lên 2,9%, từ mức dự báo 2,7% đưa ra hồi tháng 10 năm ngoái. Tổ chức này cũng nhận định nguy cơ xảy ra suy thoái kinh tế toàn cầu đã giảm nhờ triển vọng tươi sáng hơn khi nhu cầu phục hồi, lạm phát hạ nhiệt và Trung Quốc mở cửa trở lại.
Theo S&P Global, chỉ số sản lượng tổng hợp của Mỹ - chỉ số về hoạt động kinh doanh bao gồm hoạt động sản xuất và dịch vụ, đã tăng lên 50,2 điểm trong tháng 2. Đây là mức cao nhất trong 8 tháng qua. Chỉ số này ở mức trên 50 điểm cho thấy sự tăng trưởng, và ngược lại, dưới 50 điểm cho thấy sự suy giảm trong hoạt động kinh doanh.
Trong tháng 2, chỉ số hoạt động dịch vụ của Mỹ đạt mức 50,5 điểm, cũng cao nhất trong vòng 8 tháng, và tăng đáng kể so với mức 48,4 điểm của tháng 1. Còn chỉ số hoạt động sản xuất tăng từ 46,9 điểm của tháng 1 lên 48,4 điểm trong tháng 2, cho thấy lĩnh vực này vẫn đang chứng kiến sự suy giảm nhưng với tốc độ chậm hơn. Nguyên nhân là nhu cầu đang ở mức yếu nên các công ty tập trung xử lý hàng tồn kho trước.
“Tháng 2 đang chứng kiến sự phục hồi đáng hoan nghênh trong hoạt động kinh doanh. Tâm lý kinh doanh đã khởi sắc hơn trong bối cảnh xuất hiện nhiều dấu hiệu cho thấy lạm phát đã đạt đỉnh và rủi ro suy thoái cũng giảm bớt”, ông Chris Williamson, nhà kinh tế trưởng tại S&P Global Market Intelligence, cho biết.
Tại khu vực Eurozone, chỉ số kinh doanh tổng hợp tháng 2 tăng lên 52,2 điểm, cho thấy tốc độ tăng trưởng nhanh từ mức 50,2 điểm của tháng 1. Còn ở Anh, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 2 tăng lên 53 điểm, cao nhất trong vòng 8 tháng, từ mức 48,5 điểm của tháng trước.
“Sự tăng trưởng ở châu Âu được thúc đẩy nhờ niềm tin tăng lên trong khi những lo ngại về suy thoái và lạm phát giảm bớt”, ông Williamson nói.
NGÀNH DỊCH VỤ KHỞI SẮC
Tuy nhiên, theo khảo sát, các doanh nghiệp ở Mỹ, châu Âu và Anh cho biết sẽ tiếp tục tăng giá bán hàng hóa để phản ứng với áp lực tăng lương hiện tại, dù những nút thắt trong chuỗi cung ứng được giải tỏa đã giúp giảm mức tăng chi phí đầu vào.
Tại Mỹ, lạm phát tính theo năm đã hạ nhiệt từ tháng 6 năm ngoái, dù áp lực giá vẫn tăng lên phần nào hàng tháng. Ở châu Âu, giá năng lượng giảm đã giúp giảm đà tăng lạm phát những tháng gần đây. Tuy nhiên, sự phục hồi của nền kinh tế và hoạt động tuyển dụng mạnh mẽ có thể khiến giá cả hàng hóa dịch vụ mất nhiều thời gian hơn để trở lại mức mà các ngân hàng trung ương cảm thấy yên tâm.
Hiện tại, các ngân hàng trung ương ở Mỹ và châu Âu đều cho biết dự kiến tiếp tục tăng lãi suất để đưa lạm phát về mức mục tiêu. Theo các nhà phân tích, lãi suất tăng có thể sẽ tiếp tục gây áp lực với doanh nghiệp và người tiêu dùng và đẩy các nền kinh tế rơi vào suy thoái vào cuối năm.
Dịch vụ chiếm phần lớn sự tăng lên trong hoạt động kinh tế tại Mỹ của tháng 2. Các doanh nghiệp dịch vụ Mỹ ghi nhận sự tăng trưởng sản lượng đầu tiên kể từ tháng 6/2020 và tỏ ra lạc quan hơn về tương lai. Trong khi đó, sự tăng trưởng ngành dịch vụ ở châu Âu chủ yếu đến từ hoạt động du lịch và giải trí.
Ở châu Á, Nhật Bản cũng ghi nhận một số tín hiệu phục hồi nhờ hoạt động du lịch quốc tế được khôi phục sau khi nước này gỡ bỏ các hạn chế phòng chống dịch Covid-19. Điều này thúc đẩy hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ. Tuy nhiên, hoạt động sản xuất vẫn chưa có sự phục hồi khi các nhà máy vẫn báo cáo lượng đơn hàng xuất khẩu sụt giảm.
Tại Trung Quốc, dữ liệu gần đây cho thấy người tiêu dùng nước này đang ra ngoài mua sắm và tiêu dùng tại các thành phố lớn sau khi Chính phủ gỡ bỏ hạn chế phòng dịch vào cuối năm ngoái. Lạm phát của nước này tăng lên trong tháng 1 là dấu hiệu cho thấy nhu cầu có xu hướng tăng.
Những tháng gần đây tại châu Âu, niềm tin của hộ gia đình và doanh nghiệp phục hồi. Đồng thời, mùa đông ôn hòa hơn, giúp cắt giảm mức tiêu thụ năng lượng, góp phần giảm giá năng lượng từ mức cao nhất vào mùa hè năm ngoái.
Tại Mỹ, dữ liệu gần đây cho biết nước này bắt đầu năm mới với sự bùng nổ hoạt động kinh tế. Tuyển dụng đạt 517.000 vị trí trong tháng 1, nhiều nhất từ tháng 7/2022. Lạm phát hạ nhiệt và tăng lương liên tục đã thúc đẩy thu nhập thực tế và hỗ trợ chi tiêu của người tiêu dùng. Doanh số bán lẻ tăng 3% trong tháng 1 so với tháng 12, chấm dứt hai tháng sụt giảm.
Hôm thứ ba (21/2), S&P Global cho biết Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tổng hợp của Mỹ tháng 2 đã tăng lên 50,2 điểm, mức cao nhất từ tháng 8/2022. Trong đó, chỉ số trên 50 phản ánh hoạt động kinh doanh mở rộng.
Xét theo lĩnh vực, PMI dịch vụ đạt mức cao nhất trong tám tháng, với 50,5 điểm. Trong khi đó, PMI sản xuất đã tăng lên 48,4 trong tháng 2 từ 46,9, cho thấy lĩnh vực này tiếp tục thu hẹp, nhưng với tốc độ chậm hơn.
"Tháng 2 đang chứng kiến sự ổn định đáng hoan nghênh của hoạt động kinh doanh. Tâm trạng đã sáng sủa hơn trong bối cảnh các dấu hiệu cho thấy lạm phát lên đến đỉnh điểm và rủi ro suy thoái đã giảm bớt", Chris Williamson, nhà kinh tế trưởng tại S&P Global Market Intelligence, nhận định.
Trong khi đó, PMI tổng hợp tháng này của eurozone đã tăng lên 52,3 điểm, tốc độ mở rộng nhanh hơn so với mức 50,3 của tháng 1. Tại Anh, PMI tổng hợp đã tăng từ 48,5 lên 53,0 để đạt mức cao nhất trong 8 tháng. Theo ông Williamson, tăng trưởng PMI ở châu Âu được thúc đẩy nhờ niềm tin gia tăng khi những lo ngại về suy thoái và lạm phát giảm bớt
Khả năng phục hồi của châu Âu mang đến lợi ích cho các chính phủ trong khu vực. Hôm 21/2, Anh báo cáo thặng dư ngân sách 5,4 tỷ bảng trong tháng 1, tương đương 6,5 tỷ USD, nhờ doanh thu cao hơn từ thuế thu nhập. "Triển vọng kinh tế được cải thiện đang dần bắt đầu giảm bớt áp lực với tài chính công của Anh", Jake Finney, nhà kinh tế tại PwC UK, đánh giá.
Cũng như các khu vực khác của châu Âu, tỷ lệ thất nghiệp ở Anh vẫn ở mức thấp và tiền lương đang tăng lên, mặc dù chậm hơn tốc độ tăng giá tiêu dùng. Bộ tài chính Đức cũng vừa cho biết thu thuế trong tháng 1 đã tăng so với cùng kỳ 2022.
Ở những nơi khác trên thế giới, Nhật Bản cũng có một số dấu hiệu phục hồi khi du lịch quốc tế hồi sinh sau khi các hạn chế chống dịch được dỡ bỏ. Du lịch giúp thúc đẩy hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ, mặc dù các nhà máy tiếp tục báo cáo số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu giảm.
Lạm phát ngày càng ảnh hưởng đến tâm lý của hộ gia đình Nhật nhưng Văn phòng Nội các Nhật Bản hôm 21/2 cho biết tiêu dùng tư nhân "đang tăng vừa phải", hỗ trợ bởi sự phục hồi của nhu cầu dịch vụ. Đầu tư doanh nghiệp, một thành phần quan trọng khác của nhu cầu trong nước, cũng đang "tăng lên".
Các dữ liệu khác gần đây cho thấy người tiêu dùng Trung Quốc đang ra ngoài và mua sắm ở các thành phố lớn, sau khi chính phủ dỡ bỏ các hạn chế chống dịch vào cuối năm ngoái. Lạm phát ở nước này đã tăng tốc vào tháng trước do nhu cầu tăng.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tháng trước đã nâng dự báo tăng trưởng toàn cầu năm nay lên 2,9%, từ 2,7% trong dự báo hồi tháng 10/2022. IMF cũng cho rằng khả năng suy thoái đã giảm do nhu cầu phục hồi, lạm phát giảm và Trung Quốc mở cửa trở lại để có triển vọng tươi sáng hơn.
Tuy nhiên, hành trình phục hồi vẫn gập ghềnh phía trước. Các công ty ở Mỹ, châu Âu và Anh cho biết đang tiếp tục tăng giá để giải quyết áp lực tiền lương, mặc dù chuỗi cung ứng đã trơn tru hơn góp phần giảm bớt chi phí đầu vào. Ông Williamson cho rằng động lực thúc đẩy lạm phát đã chuyển sang tiền lương, nguy cơ dẫn đến vòng xoáy lạm phát.
Tại Mỹ, lạm phát đã chậm lại kể từ tháng 6/2022, mặc dù áp lực giá đã phần nào tăng lên trong tháng 1. Ở châu Âu, giá năng lượng giảm đã giúp hạ nhiệt lạm phát trong những tháng gần đây. Nhưng khả năng phục hồi của nền kinh tế và việc tuyển dụng mạnh mẽ làm tăng rủi ro sẽ mất nhiều thời gian hơn để lạm phát hạ nhiệt xuống mức các ngân hàng trung ương kỳ vọng.
Vì thế, các ngân hàng trung ương ở cả hai bờ Đại Tây Dương cho biết vẫn giữ ý định tiếp tục tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát. Do đó, chi phí đi vay cao hơn có thể đè nặng lên các doanh nghiệp và người tiêu dùng, đồng thời khiến các nền kinh tế rơi vào suy thoái vào cuối năm nay.